1000 jaar Gentsekoop
Tweedehands van toen het woord nog niet bestond
Kleren maken de man. En hetzelfde geldt voor vrouwen. Maar zelfs al koop je het duurste galakleed en een halssnoer van perlefinekes, dat maakt jou nog geen chic volk. Of zoals ze het in Gent zo schoon zeggen: “Van brandhout kunde giene Louis Quinze moake.” Het is een wijsheid die hier al lang meegaat — even lang als tweedehandskledij.
Kledij was vroeger niet iets wat je zomaar weggooide. Een broek of een hemd werd doorgeven van grote broer of grote zus aan de kleintjes, keer op keer. In de Middeleeuwen ging dat nog verder. Als er toen een stuk volledig afgedragen was, dan kon het nog naar de Gilde van de Oude Kleerkoopers. Die konden het altijd weer aan iemand anders verpatsen of verwerken tot iets nieuws.
Vandaag zouden we dat upcycling noemen, toen heette het gezond verstand. Textiel was nu eenmaal zeer duur in de tijd vóór de industriële revolutie. De kleerkasten hingen niet vol zoals vandaag. Tot welke stand je ook behoorde, kledij was nooit goedkoop en iedereen was er zuinig op. Vier volle zakken uit de Primark, dat zou zelfs de Graaf van Vlaanderen niet begrepen hebben.
Vier volle zakken uit de Primark, dat zou zelfs de Graaf van Vlaanderen niet begrepen hebben.
Omdat kleren zulk waardevol goed waren, kon je ze ook gaan afgeven in een pandjeswinkel in ruil voor geld. In Gent kon dat vanaf 1623 in de Berg van Barmhartigheid in de Abrahamstraat (op de hoek met de Bonifantenstraat), een prachtig barok gebouw dat er nog altijd staat. Behalve sieraden en ander kostbaar goed was een groot deel van de verpande stukken kledij. Het was de job van de kleerschatter, die vaak om de hoek in de Burgstraat woonde, om de prijs te bepalen.
De beleende kleren die na één jaar en zes weken niet opgehaald waren, werden in het pandjeshuis geveild. Een rok of mantel kon uit verschillende standen van de maatschappij komen, zodat bieders er een schone slag konden slaan. Maar in de verkoopszaal stond toch een waarschuwing op de muur geschilderd: de gaai met een staart van pauwenveren. De boodschap was duidelijk: wie zich boven zijn stand kleedt, moet zich niets in het hoofd halen. Dat van dat brandhout en die Louis Quinze dus…
