1000 jaar Gentsekoop
Napoleon in Gent
Gedecoreerde rosetten op het plafond, spiegels in een lijst met guirlandes, hoge dubbele deuren. En een likske goud, overal waar het kan. Aan de buitenkant valt er niet zoveel op aan koffiehuis Het Moment, maar binnen spat de grandeur ervanaf. Dat is typisch voor de Empirestijl die in zwang was ten tijde van Napoleon.
Lang hebben de Fransen hier niet de plak gezwaaid, maar hun stempel hebben ze wel gedrukt. Om te beginnen had Napoleon het niet zo begrepen op religie. Al die kloosters en kerken hoefden niet meer voor de Franse verlichte geesten. De Dominicanen mochten hun boeltje pakken uit het Pand in Onderbergen en de Sint-Pietersabdij werd grotendeels gesloopt. Vanaf dan waren die gronden een oefenveld voor het Franse leger: het Sint-Pietersplein.
Het Oude Kartuizerklooster aan het Fratersplein werd een fabriek. Niemand minder dan Lieven Bauwens installeerde daar zijn katoenspinnerij. Hij was de man die in Engeland rond 1800 een spinmachine was gaan stelen, de ‘Mule Jenny’. Dat staaltje bedrijfsspionage heeft van Gent in een rotvaart een industriële textielstad gemaakt. Tien jaar later werkten er al 10.000 Gentenaars in de katoenindustrie. Tot grote vreugde van Napoleon, een man die wel hield van goed draaiende affaires.
De Gentse textielbarons, die vaarden er wel bij. Ze gingen gekleed in strakke kragen naar Franse stijl en trokken volop de kaart van de Empire voor hun stadspaleizen. Je ziet die strakke classicistische gevels (met rijkelijk versierde salons aan de binnenkant) vooral nog in de Burgstraat en de buurt rond de Kouter en de Brabantdam.
De Keizer hield van goed draaiende affaires. En dus ook van Gent.
De vroege 19de eeuw, dat is de tijd dat het ware kapitalisme hier voet aan wal kreeg. Napoleon had namelijk ook die ouderwetse gilden afgeschaft. Vanaf nu moest het allemaal groter, sneller, in mastodonten van fabrieken. Dat gebeurde op de kap van de armzalige arbeidersbevolking, vrouwen en kinderen incluis.
En Napoleon zelf, heeft die ons nog met een bezoekje vereerd? Twee keer zelfs. In 1803 werd hij feestelijk onthaald op de Korenmarkt. Voor de gelegenheid werd er een heuse Arc de Triomphe in mekaar getimmerd. In 1810 hebben we die nog eens uit de kast gehaald voor zijn tweede entrée, dit keer aan de Brusselsepoort. De Gentse stadsarchitect, Jean-Baptise Pisson, verbouwde toen ook het stadhuis. Hij liet een gotische zaal slopen en bouwde een extra trap als entree. Alles voor de Keizer, n’est-ce pas?
