1000 jaar Gentsekoop
De strijd om de Gentse kinderhartjes
Als we denken aan de Tweede Wereldoorlog, dan denken we aan de bommen, het verzet, de razzia’s en deportaties… Maar het gewone leven in Gent stond niet stil. Mensen gingen werken, kochten brood, deden de was. En de kinderen, die speelden met alles wat ze konden krijgen. Van wie ze het ook kregen.
Voor de meeste kinderen was speelgoed tijdens de oorlogsjaren een zeldzaamheid. We spreken sowieso over de tijd vóór het massaal geproduceerde plastic speelgoed made in Taiwan. De meeste speeltuigen in de jaren 1940 waren nog zelfgemaakt door vindingrijke ouders. Denk aan een hoepel gemaakt uit de velg van een oude fiets, een pop geweven uit vlas of een zakje metalen knikkers uit de roulementen van een afgedankte machine.
Met écht speelgoed, daarmee kon je toen een kinderhartje winnen. Sommige Duitse soldaten trachtten zo hun imago als ongewenste bezetter een beetje op te poetsen. Ze stopten de Gentse kinderen af en toe kleurpotloden of een stuk speelgoed toe. Trouwens, zelfs tijdens de oorlogsjaren was er niets zo populair als blikken tanks en tinnen soldaatjes. Daar waren ook figuurtjes bij met verschillende rangen en een bijhorend spelbord: een voorloper van het Strategospel dat we vandaag nog kennen.
Speelgoed cadeau doen, dat was de beste manier om kinderhartjes te winnen
Na de bevrijding van Gent, op 6 september 1944, zal niemand er nog mee gepronkt hebben. Zeker niet als het herkenbaar om Duitse tanks en soldaatjes ging. Het aanvaarden van gunsten van de bezetter, dat was een vorm van collaboratie. Het is onwaarschijnlijk dat een speelgoedtank in kinderhanden echt zware gevolgen zou hebben, maar de meeste Gentse ouders zullen dat speelgoed toch naar de zolder verbannen hebben.
En daar waren de bevrijders. De Amerikanen, de Canadezen, de Polen. Zij strooiden gul met kusjes, kauwgom en sigaretten, niet met speelgoed. Maar de Belgische poppenfirma Unica was er wel als de kippen bij om de poppen te maken die iedereen toen wou. In de collectie van het huis van Alijn zitten mooie stukken van zulk bevrijdingsspeelgoed: een vrachtwagen met Amerikaanse ster en het opschrift ‘To Berlin’, bijvoorbeeld. En ook deze Tommy doll, genoemd naar het koosnaampje van de Britse soldaten.
